Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь

Пошук

Шукаць

Наш адрас

220016
г.Мiнск
вул. Чырвонаармейская, 4.
Тэл.: +375-17-327-52-09

Прававыя асновы дзейнасці

КОДЭКС РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ

АБ СУДАЎЛАДКАВАННІ І СТАТУСЕ СУДДЗЯЎ

(выняткі, якія датычацца арганізацыі і дзейнасці Канстытуцыйнага Суда)

РАЗДЗЕЛ І

АСНОВЫ, ЗАДАЧЫ І ПРЫНЦЫПЫ ДЗЕЙНАСЦІ СУДОВАЙ СІСТЭМЫ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ

ГЛАВА 1

АСНОЎНЫЯ ПАЛАЖЭННІ

…

Артыкул 2. Судовая ўлада

Судовая ўлада ў Рэспубліцы Беларусь належыць судам, утвораным у парадку, устаноўленым Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь і гэтым Кодэксам.

…

Судовая ўлада ажыццяўляецца праз канстытуцыйнае, грамадзянскае, крымінальнае, адміністрацыйнае судаводства і судаводства па эканамічных справах.

Судовая ўлада самастойная, яна ўзаемадзейнічае з заканадаўчай і выканаўчай уладамі.

…

Артыкул 5. Судовая сістэма Рэспублікі Беларусь

Судовую сістэму Рэспублікі Беларусь складаюць:

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь − орган судовага кантролю за канстытуцыйнасцю нарматыўных прававых актаў у дзяржаве, які ажыццяўляе судовую ўладу праз канстытуцыйнае судаводства.

…

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь, Вярхоўны Суд Рэспублкі Беларусь, абласны (Мінскі гарадскі) суд, эканамічны суд вобласці (горада Мінска) з’яўляюцца юрыдычнымі асобамі.

Артыкул 6. Задачы судоў

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь прызваны абараняць канстытуцыйны лад Рэспублікі Беларусь, гарантаваныя Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь правы і свабоды чалавека і грамадзяніна, забяспечваць вяршэнства Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь і яе непасрэднае дзеянне на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, адпаведнасць нарматыўных прававых актаў дзяржаўных органаў Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, зацвярджэнне законнасці ў нарматворчасці і правапрымяненні, вырашэнне іншых пытанняў, прадугледжаных Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь, гэтым Кодэксам і іншымі заканадаўчымі актамі.

…

Артыкул 7. Законнасць пры ажыццяўленні правасуддзя

Суды ажыццяўляюць правасуддзе на аснове Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь і прынятых у адпаведнасці з ёю іншых нарматыўных прававых актаў.

Калі пры разглядзе канкрэтнай справы суд агульнай юрысдыкцыі прыйдзе да вываду аб неадпаведнасці нарматыўнага прававога акта Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, ён прымае рашэнне ў адпаведнасці з Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь і ставіць перад Вярхоўным Судом Рэспублікі Беларусь пытанне аб унясенні ім прапановы ў Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь аб прызнанні дадзенага нарматыўнага прававога акта неканстытуцыйным.

…

Артыкул 14. Абавязковасць судовых пастаноў і патрабаванняў суддзі. Выкананне рашэнняў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Судовыя пастановы, якія ўступілі ў законную сілу, з’яўляюцца абавязковымі для ўсіх дзяржаўных органаў, іншых арганізацый, а таксама службовых асоб і грамадзян і падлягаюць выкананню на ўсёй тэрыторыі Рэспублікі Беларусь.

Рашэнні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь выконваюцца ў парадку, устаноўленым заканадаўчымі актамі.

…

РАЗДЗЕЛ ІІ

ПАРАДАК ФАРМІРАВАННЯ І КАМПЕТЭНЦЫЯ СУДОЎ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ

ГЛАВА 2

КАНСТЫТУЦЫЙНЫ СУД РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ

Артыкул 19. Склад Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь фарміруецца ў колькасці 12 суддзяў.

Суддзямі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь з’яўляюцца Старшыня, намеснік Старшыні і дзесяць суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь.

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь прыступае да работы і правамоцны прымаць рашэнні, калі ў яго склад назначана (выбрана) не менш за восем суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 20. Парадак фарміравання Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь фарміруецца ў наступным парадку:

шэсць суддзяў назначаюцца Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь;

шэсць суддзяў выбіраюцца Саветам Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь.

У выпадку датэрміновага выбыцця са складу Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь назначанага (выбранага) суддзі назначэнне (выбранне) іншага суддзі праводзіцца ў парадку, устаноўленым Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь і гэтым Кодэксам.

Артыкул 21. Парадак выбрання суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь выбірае шэсць суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь.

Кандыдатуры для выбрання на пасады суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь прапануюцца Старшынёй Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь.

Асоба, прапанаваная для выбрання на пасаду суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, мае права заявіць аб самаадводзе. Заява аб самаадводзе прымаецца без абмеркавання і галасавання.

Суддзёй Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь лічыцца выбранай асоба, якая атрымала ў выніку галасавання большасць галасоў ад поўнага складу Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 22. Кампетэнцыя Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь па прапановах Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь, Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь дае заключэннi:

аб адпаведнасці законаў, дэкрэтаў, указаў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, міжнародных дагаворных і іншых абавязацельстваў Рэспублікі Беларусь Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь і міжнародна-прававым актам, ратыфікаваным Рэспублікай Беларусь;

аб адпаведнасці актаў міждзяржаўных утварэнняў, у якія ўваходзіць Рэспубліка Беларусь, указаў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, выданых дзеля выканання закона, Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, міжнародна-прававым актам, ратыфікаваным Рэспублікай Беларусь, законам і дэкрэтам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь;

аб адпаведнасці пастаноў Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь, актаў Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь, Генеральнага пракурора Рэспублікі Беларусь Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, міжнародна-прававым актам, ратыфікаваным Рэспублікай Беларусь, законам, дэкрэтам і ўказам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь;

аб адпаведнасці актаў любога іншага дзяржаўнага органа Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, міжнародна-прававым актам, ратыфікаваным Рэспублікай Беларусь, законам, дэкрэтам і ўказам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь.

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь па прапанове Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь у выпадках, устаноўленых Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь, дае заключэнне аб наяўнасці фактаў сістэматычнага або грубага парушэння палатамі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь. Разгляд гэтага пытання не можа быць адхілены па ініцыятыве Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь.

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь апрача кампетэнцыі, прадугледжанай часткамі першай і другой гэтага артыкула:

у парадку абавязковага папярэдняга кантролю прымае рашэннi аб адпаведнасці законаў, прынятых Палатай прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь і адобраных Саветам Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь або прынятых Палатай прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь у парадку, устаноўленым часткай пятай артыкула 100 Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь (за выключэннем законаў, падрыхтаваных у сувязі з заключэннем, выкананнем, прыпыненнем дзеяння і спыненнем міжнародных дагавораў Рэспублікі Беларусь), Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, міжнародна-прававым актам, ратыфікаваным Рэспублікай Беларусь, – да падпісання гэтых законаў Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь;

па прапановах Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь прымае рашэннi аб адпаведнасці міжнародных дагавораў Рэспублікі Беларусь, якiя не ўступілi ў сілу, Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь;

па прапановах Прэзідыума Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь прымае рашэннi аб наяўнасці фактаў сістэматычнага або грубага парушэння мясцовымі Саветамі дэпутатаў патрабаванняў заканадаўства;

па прапановах Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь дае афіцыйнае тлумачэнне дэкрэтаў і ўказаў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, якія датычацца канстытуцыйных правоў, свабод і абавязкаў грамадзян;

па прапановах Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь выкладае сваю пазіцыю аб дакументах, якія прыняты (выданы) замежнымі дзяржавамі, міжнароднымі арганізацыямі і (або) іх органамі і закранаюць інтарэсы Рэспублікі Беларусь, у частцы адпаведнасці гэтых дакументаў агульнапрызнаным прынцыпам і нормам міжнароднага права;

па прапановах Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь праводзіць праверкі канстытуцыйнасці вызначаных Кіраўніком дзяржавы напрамкаў нарматворчай дзейнасці і правапрымяняльнай практыкі судоў, праваахоўных і іншых дзяржаўных органаў;

прымае рашэнні аб устараненні ў нарматыўных прававых актах прабелаў, выключэнні ў іх калізій і прававой нявызначанасці;

прымае штогадовыя пасланні Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь і палатам Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь аб стане канстытуцыйнай законнасці ў Рэспубліцы Беларусь;

ажыццяўляе іншыя паўнамоцтвы ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі.

З ініцыятывай аб унясенні прапаноў аб праверцы канстытуцыйнасці нарматыўнага прававога акта, прымененага ў канкрэтных рашэнні дзяржаўнага органа або пастанове суда агульнай юрысдыкцыі, у выніку чаго, памеркаванні грамадзяніна, у тым ліку індывідуальнага прадпрымальніка, арганізацыі (за выключэннем дзяржаўных органаў (далей – арганізацыя), парушаюцца правы, свабоды і законныя інтарэсы грамадзяніна, у тым ліку індывідуальнага прадпрымальніка, правы і законныя інтарэсы арганізацыі, гэты грамадзянін, у тым ліку індывыдуальны прадпрымальнік, гэта арганізацыя звяртаюцца да Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, органаў, надзеленых правам унясення ў Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь такіх прапаноў (далей – ініцыятыўныя звароты). Ініцыятыўныя звароты накіроўваюцца і разглядаюцца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам аб канстытуцыйным судаводстве, заканадаўчымі актамі, якія замацоўваюць прававы статус Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, органаў, надзеленых правам унясення ў Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь адпаведных прапаноў, і прынятымі ў адпаведнасці з імі нарматыўнымі прававымі актамі.

Звароты грамадзян, у тым ліку індывідуальных прадпрымальнікаў, і юрыдычных асоб, накіраваныя непасрэдна ў Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь, разглядаюцца ім у парадку, устаноўленым заканадаўствам аб зваротах грамадзян і юрыдычных асоб, за выключэннем зваротаў, якія змяшчаюць інфармацыю аб наяўнасці ў нарматыўных прававых актах прабелаў, калізій і прававой нявызначанасці.

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь ажыццяўляе кантроль за канстытуцыйнасцю нарматыўных прававых актаў Рэспублікі Беларусь, міжнародных дагаворных і іншых абавязацельстваў Рэспублікі Беларусь, актаў міждзяржаўных утварэнняў, у якія ўваходзіць Рэспубліка Беларусь, і міжнародных дагавораў Рэспублікі Беларусь, якія не ўступілі ў сілу, як у цэлым, так і асобных іх палажэнняў.

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь не мае права выказваць пазіцыю аб пытанні, якое можа стаць прадметам разгляду ў Канстытуцыйным Судзе Рэспублікі Беларусь у парадку ажыццяўлення канстытуцыйнага судаводства, калі іншае не ўстаноўлена заканадаўчымі актамі.

Артыкул 23. Парадак дзейнасці Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Парадак ажыццяўлення канстытуцыйнага судаводства ўстанаўліваецца законам.

Пытанні арганізацыі падрыхтоўкі і правядзення пасяджэнняў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, забеспячэння ўмоў для ажыццяўлення Канстытуцыйным Судом Рэспублікі Беларусь і яго суддзямі сваіх паўнамоцтваў, а таксама іншыя пытанні ўнутранай дзейнасці Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, парадак і формы ўдзелу Сакратарыята Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь у падрыхтоўцы спраў да разгляду ў судовым пасяджэнні, не ўрэгуляваныя гэтым Кодэксам і іншымі заканадаўчымі актамі, рэгулююцца Рэгламентам Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, які зацвярджаецца Канстытуцыйным Судом Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 24. Заключэнні, рашэнні і іншыя дакументы Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Па пытаннях, указаных у частках першай і другой артыкула 22 гэтага Кодэкса, Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь дае заключэнні.

Па пытаннях, указаных у частцы трэцяй артыкула 22 гэтага Кодэкса, Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь прымае рашэнні.

Па пытаннях працэдурнага характару і іншых пытаннях, якія ўзнікаюць у ходзе канстытуцыйнага судаводства, Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь, Старшыня Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь прымаюць пастановы.

Звароты Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь да дзяржаўных органаў, іншых арганізацый, службовых асоб выкладаюцца ў форме запытаў і прадстаўленняў.

Заключэнні і рашэнні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь афармляюцца ў выглядзе асобнага дакумента.

Пастановы, запыты і прадстаўленні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь афармляюцца ў парадку, які ўстанаўліваецца Канстытуцыйным Судом Рэспублікі Беларусь.

Заключэнні і рашэнні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь з’яўляюцца канчатковымі, абскарджанню і апратэставанню не падлягаюць.

Заключэнні і рашэнні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь дзейнічаюць непасрэдна і не патрабуюць пацвярджэння іншымі дзяржаўнымі органамі, іншымі арганізацыямі, службовымі асобамі.

Заключэнні і рашэнні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь уступаюць у сілу з дня іх прыняцця, калі ў гэтых актах не ўстаноўлены іншы тэрмін.

Артыкул 25. Старшыня Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Старшыня Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь назначаецца Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь са згоды Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь з ліку суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь тэрмінам на пяць гадоў.

Старшыня Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь:

арганізоўвае дзейнасць Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь;

старшынствуе на пасяджэннях Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, а таксама выносіць на яго разгляд пытанні, аднесеныя да вядзення Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь;

арганізоўвае работу па ажыццяўленнi кантролю за выкананнем заключэнняў і рашэнняў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь;

ажыццяўляе агульнае кіраўніцтва Сакратарыятам Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, назначае на пасады і вызваляе ад пасад работнікаў Сакратарыята Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь;

зацвярджае ў межах вызначанай колькасці работнікаў структуру Сакратарыята Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь і штатны расклад Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь;

уносіць Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь і ў Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь прадстаўленні па пытанні назначэння (выбрання) суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь;

уносіць Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь, у Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь, іншыя дзяржаўныя органы i арганізацыі, службовым асобам прапановы па ўдасканальваннi заканадаўства, а таксама аб устараненні парушэнняў заканадаўства;

прадстаўляе Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь у зносінах з дзяржаўнымі органамі, іншымі арганізацыямі, у тым ліку замежнымі і міжнароднымі;

вядзе асабісты прыём грамадзян, у тым ліку індывідуальных прадпрымальнікаў, іх прадстаўнікоў і прадстаўнікоў юрыдычных асоб (далей – асабісты прыём), арганізоўвае работу Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь па прыёме грамадзян і разглядзе зваротаў грамадзян, у тым ліку індывідуальных прадпрымальнікаў, і юрыдычных асоб;

ажыццяўляе іншыя паўнамоцтвы ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі.

Старшыня Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь выдае загады па пытаннях, якія адносяцца да яго кампетэнцыі і не звязаны з ажыццяўленнем канстытуцыйнага судаводства.

Старшыня Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь мае права прымаць удзел у пасяджэннях палат Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, іх камісій, пасяджэннях Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь і яго Прэзідыума, пасяджэннях іншых дзяржаўных органаў, пасяджэннях Пленума Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь.

У выпадку адсутнасці Старшыні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь і яго намесніка або немагчымасці выканання імі сваіх абавязкаў паўнамоцтвы Старшыні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь ажыццяўляе старэйшы па ўзросце суддзя Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 26. Намеснік Старшыні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Намеснік Старшыні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь выбіраецца Канстытуцыйным Судом Рэспублікі Беларусь са складу суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь па прадстаўленнi Старшыні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь тэрмінам на пяць гадоў.

Намеснік Старшыні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь:

ажыццяўляе паўнамоцтвы Старшыні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь у яго адсутнасць або ў выпадку немагчымасці выканання ім сваіх абавязкаў;

кіруе работай структурных падраздзяленняў Сакратарыята Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь у адпаведнасці з размеркаваннем абавязкаў;

арганізуе работу па павышэннi кваліфікацыі работнікаў Сакратарыята Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь;

вядзе асабісты прыём;

ажыццяўляе іншыя паўнамоцтвы ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі.

Намеснік Старшыні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь мае права прымаць удзел у пасяджэннях палат Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, іх камісій, пасяджэннях Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь і яго Прэзідыума, пасяджэннях іншых дзяржаўных органаў, пасяджэннях Пленума Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 27. Навукова-кансультацыйны савет пры Канстытуцыйным Судзе Рэспублікі Беларусь

Пры Канстытуцыйным Судзе Рэспублікі Беларусь утвараецца Навукова-кансультацыйны савет, палажэнне аб якім зацвярджаецца Канстытуцыйным Судом Рэспублікі Беларусь. Персанальны склад Навукова-кансультацыйнага савета зацвярджаецца Канстытуцыйным Судом Рэспублікі Беларусь па прадстаўленнi Старшыні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь.

РАЗДЗЕЛ ІІІ

СТАТУС СУДДЗІ І НАРОДНАГА ЗАСЕДАЦЕЛЯ

ГЛАВА 5

СУДДЗЯ КАНСТЫТУЦЫЙНАГА СУДА РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ

Артыкул 73. Патрабаванні да кандыдата на пасаду суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Суддзёй Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь можа быць назначаны (выбраны) грамадзянін Рэспублікі Беларусь, які валодае беларускай і рускай мовамі, мае вышэйшую юрыдычную адукацыю, з’яўляецца высокакваліфікаваным спецыялістам у галіне права, мае, як правіла, вучоную ступень і валодае высокімі маральнымі якасцямі.

На пасаду суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь не можа быць назначана (выбрана):

асоба, у адносінах да якой ёсць абвінаваўчы прыгавор, які ўступіў у законную сілу;

асоба, не здольная па стане здароўя выконваць абавязкі суддзі, што пацвярджаецца медыцынскім заключэннем;

асоба, прызнаная абмежавана дзеяздольнай або недзеяздольнай рашэннем суда, якое ўступіла ў законую сілу.

Гранічны ўзрост знаходжання на пасадзе суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь − 70 гадоў.

Артыкул 74. Тэрмін паўнамоцтваў суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь назначаюцца (выбіраюцца) на 11 гадоў і могуць быць назначаны (выбраны) на новы тэрмін.

Артыкул 75. Прысяга суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Суддзя Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь мае права прымаць удзел у яго рабоце толькі пасля прынясення прысягі.

Да прысягі суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь прыводзяцца Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь у прысутнасці Старшыні Палаты прадстаўнікоў і Старшыні Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Старшыні Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь.

Пачаткам цырымоніі прысягі з’яўляецца абвяшчэнне рашэння аб назначэнні (выбранні) на пасаду суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, пасля чаго суддзя, які прысягае, зачытвае тэкст прысягі, падрыхтаваны на спецыяльным бланку. Пры гэтым яго правая рука знаходзіцца на Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь.

Суддзя Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь прыносіць прысягу наступнага зместу:

«Я, (прозвішча, імя, імя па бацьку, калі такое ёсць)), бяру на сябе абавязацельства перад народам Рэспублікі Беларусь сумленна, адказна і непрадузята абараняць канстытуцыйны лад і вяршэнства Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь».

Суддзя ў перыяд ажыццяўлення ім сваіх паўнамоцтваў у Канстытуцыйным Судзе Рэспублікі Беларусь прыводзіцца да прысягі адзін раз.

Акт аб прынясенні прысягі падпісваецца суддзёй Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь і захоўваецца ў асабістай справе суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь.

Пасля прывядзення да прысягі суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь уручаюцца службовае пасведчанне суддзі, мантыя і іншыя ўваходныя ў камплект прадметы адзення, а таксама Кодэкс гонару суддзі Рэспублікі Беларусь. Апісанне, узор, парадак і нормы забеспячэння мантыямі і іншымі ўваходнымі ў камплект прадметамі адзення зацвярджаюцца Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь або ўпаўнаважаным ім органам.

…

ГЛАВА 8

АТЭСТАЦЫЯ СУДДЗЯЎ. КВАЛІФІКАЦЫЙНЫЯ КЛАСЫ СУДДЗЯЎ

Артыкул 87. Кваліфікацыйныя класы суддзяў

Для суддзяў судоў Рэспублікі Беларусь устанаўліваюцца вышэйшы, першы, другі, трэці, чацвёрты і пяты кваліфікацыйныя класы.

Кваліфікацыйныя класы надаюцца:

вышэйшы кваліфікацыйны клас − Старшыні, намесніку Старшыні і суддзям Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь…

…

ГЛАВА 10

ДЫСЦЫПЛІНАРНАЯ АДКАЗНАСЦЬ СУДДЗЯЎ КАНСТЫТУЦЫЙНАГА СУДА РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ

Артыкул 103. Падставы для прыцягнення суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь да дысцыплінарнай адказнасці

Суддзя Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь можа быць прыцягнуты да дысцыплінарнай адказнасці:

за парушэнне патрабаванняў заканадаўства пры ажыццяўленні правасуддзя;

за парушэне Кодэкса гонару суддзі Рэспублікі Беларусь;

за невыкананне правіл унутранага працоўнага распарадку, учыненне іншага дысцыплінарнага праступка.

Артыкул 104. Меры дысцыплінарнага спагнання, якія могуць прымяняцца да суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Да суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь могуць прымяняцца наступныя меры дысцыплінарнага спагнання:

папярэджанне;

вызваленне ад пасады.

Пры прымяненні дысцыплінарнага спагнання ўлічваюцца характар парушэння і яго вынікі, цяжар праступка, асоба суддзі, ступень яго віны.

Артыкул 105. Тэрміны прымянення дысцыплінарных спагнанняў у адносінах да суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь

Дысцыплінарнае спагнанне да суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь можа быць прыменена не пазней двух месяцаў з дня выяўлення дысцыплінарнага праступка, без уліку часу хваробы суддзі і (або) знаходжання ў адпачынку, але не пазней шасці месяцаў з дня яго ўчынення, а па выніках праверкі, праведзенай кампетэнтнымі органамі, – не пазней двух гадоў з дня ўчынення дысцыплінарнага праступка. Ва ўказаныя тэрміны не ўключаецца тэрмін вядзення па крымінальнай справе.

Калі на працягу аднаго года з дня прымянення дысцыплінаргана спагнання суддзя Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь не будзе падвергнуты новаму дысцыплінарнаму спагнанню, ён лічыцца не маючым дысцыплінарнана спагнання.

Артыкул 106. Парадак прыцягнення суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь да дысцыплінарнай адказнасці

Да разгляду Канстытуцыйным Судом Рэспублікі Беларусь пытання аб прыцягненні суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь да дысціплінарнай адказнасці Старшынёй Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь утвараецца камісія з ліку суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь для правядзення службовага расследавання.

Камісія выпатрабоўвае ад суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, у адносінах да якога ўзнікла пытанне аб прыцягненні яго да дысцыплінарнай адказнасці, пісьмовае або вуснае тлумачэнне, а таксама прыналежныя да справы дакументы, прымае іншыя меры па ўстанаўленні наяўнасці або адсутнасці падстаў для прыцягнення суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь да дысцыплінарнай адказнасці і ва ўстаноўлены Старшынёй Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь тэрмін рыхтуе і прадстаўляе апаведнае заключэнне.

Старшыня Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь склікае пасяджэнне Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь па пытанні аб прыцягненні суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь да дысцыплінарнай адказнасці неадкладна пасля атрымання заключэння, прадстаўленага камісіяй.

Па выніках разгляду пытання аб прыцягненні суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь да дысцыплінарнай адказнасці Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь прымае рашэнне:

аб вынясенні суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь папярэджання;

аб наяўнасці падстаў для вызваленні суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь ад пасады і ўнясенні Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь прадстаўлення аб спыненні паўнамоцтваў суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь;

аб адсутнасці падстаў для прыцягнення суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь да дысцыплінарнай адказнасці.

Рашэнне Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь па пытанні аб прыцягненні суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь да дысцыплінарнай адказнасці павінна быць прынята не пазней двух месяцаў з дня ўтварэння Старшынёй Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь камісіі для правядзення службовага расследавання.

ГЛАВА 11

ПРЫПЫНЕННЕ, АДНАЎЛЕННЕ І СПЫНЕННЕ ПАЎНАМОЦТВАЎ СУДДЗІ

…

Артыкул 108. Спыненне паўнамоцтваў суддзі

Паўнамоцтвы суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь могуць быць спынены ў выпадку:

адстаўкі;

падачы ім заявы аб вызваленні ад пасады па ўласным жаданні;

дасягнення гранічнага ўзросту знаходжання на пасадзе суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь;

сканчэння тэрміну яго паўнамоцтваў;

адмовы ад прынясення прысягі;

спынення грамадзянства Рэспублікі Беларусь з прычыны выхаду з грамадзянства або яго страты;

назначэння (выбрання) на іншую пасаду або пераводу на іншую працу;

заняцця дзейнасцю, не сумяшчальнай з пасадай суддзі, незахавання абмежаванняў, звязаных з дзяржаўнай службай;

грубага парушэння службовых абавязкаў, здзяйснення праступка, не сумяшчальнага са знаходжаннем на дзяржаўнай службе;

уступлення ў законную сілу абвінаваўчага прыгавору;

уступлення ў законную сілу рашэння суда аб прызнанні суддзі абмежавана дзеяздольным або недзеяздольным;

прызнання суддзі няздольным па стане здароўя выконваць абавязкі суддзі (пры наяўнасці медыцынскага заключэння);

смерці суддзі, абвяшчэння яго памерлым або прызнання адсутным без вестак рашэннем суда, якое ўступіла ў законную сілу, − без прыняцця спецыяльнага рашэння.

Спыненне паўнамоцтваў Старшыні і суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь ажыццяўляецца Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь, у тым ліку на падставе асабістай пісьмовай заявы суддзі аб адстаўцы або аб вызваленні ад пасады па ўласным жаданні, прадстаўлення Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь па падставах, прадугледжаных абзацам дзявятым і дзясятым часткі першай гэтага артыкула, або прадастаўлення Старшыні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь па іншым падставах, прадугледжаных часткай першай гэтага артыкула.

Аб спыненні паўнамоцтваў суддзі Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь павядамляе Савету Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь.

…

РАЗДЕЛ V

ЗАБЕСПЯЧЭННЕ ДЗЕЙНАСЦІ СУДОЎ І ОРГАНАЎ СУДОВАЙ СУПОЛЬНАСЦІ

ГЛАВА 21

АРГАНІЗАЦЫЙНАЕ І МАТЭРЫЯЛЬНА-ТЭХНІЧНАЕ ЗАБЕСПЯЧЭННЕ

Артыкул 173. Арганізацыйнае і матэрыяльна-тэхнічнае забеспячэнне дзейнасці судоў

Арганізацыйнае і матэрыяльна-тэхнічнае забеспячэнне дзейнасці судоў у межах прадастаўленых паўнамоцтваў ажыццяўляецца:

Сакратарыятам Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь − у дачыненні да Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь;

апаратам Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь – у дачыненні да судоў агульнай юрысдыкцыі.

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь і Вярхоўны Суд Рэспублікі Беларусь у адпаведнасці са сваёй кампетэнцыяй:

распрацоўваюць і ўносяць прапановы па пытаннях арганізацыі дзейнасці судоў Рэспублікі Беларусь і яе ўдасканальванні;

ажыццяўляюць з удзелам адпаведных судоў падбор і падрыхтоўку кандыдатаў у суддзі, павышэнне кваліфікацыі суддзяў і работнікаў Сакратарыята, апаратаў судоў;

арганізуюць работу па матэрыяльна-тэхнічнаму забеспячэнні дзейнасці судоў і стварэнні належных умоў для іх дзейнасці, вядзенні судовай статыстыкі;

распрацоўваюць і ажыццяўляюць меры, накіраваныя на ўмацаванне незалежнасці суддзяў;

ажыццяўляюць іншыя паўнамоцтвы па арганізацыйным і матэрыяльна-тэхнічным забеспячэнні дзейнасці судоў у адпаведнасці з заканадаўствам.

Адпаведныя мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы прадастаўляюць судам неабходныя памяшканні, забяспечваючы іх пастаяннае тэхнічнае абслугоўванне.

…

Артыкул 174. Сакратарыят (апарат) суда

Сакратарыят (апарат) суда забяспечвае работу суда па ажыццяўленні правасуддзя, абагульненні судовай практыкі, аналізе судовай статыстыкі, сістэматызацыі заканадаўства, выкананні іншых функцый, а таксама ажыццяўляе меры па арганізацыйным забеспячэнні дзейнасці суда.

Старшыні судоў для непасрэднага забеспячэння ўскладзеных на іх паўнамоцтваў маюць памочнікаў.

Колькасць работнікаў Сакратарыята Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, апаратаў судоў агульнай юрысдыкцыі ўстанаўліваецца Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь па прадстаўленні адпаведна Старшыні Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, Старшыні Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь.

Работнікі Сакратарыята (апарата) суда, за выключэннем асоб, якія ажыццяўляюць тэхнічнае абслугоўванне суда, з’яўляюцца дзяржаўнымі служачымі. Работнікі Сакратарыята Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, апарата Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь, якія з’яўляюцца дзяржаўнымі служачымі, прыраўноўваюцца па ўмовах аплаты працы, сацыяльна-бытавога, матэрыяльнага і іншага забеспячэння, медыцынскага абслугоўвання да адпаведных катэгорый работнікаў Апарата Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь.

…

ГЛАВА 22

ФІНАНСАВАННЕ СУДОЎ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ. МАЁМАСЦЬ СУДОЎ

Артыкул 179. Маёмасць судоў

Будынкі і іншыя памяшканні, а таксама транспартныя сродкі, аргтэхніка, сродкі сувязі і іншыя сродкі, неабходныя для забеспячэння дзейнасці судоў, не могуць выкарыстоўвацца для іншых мэт.

Пагаршэнне ўмоў размяшчэння судоў забараняецца.

Маёмасць, неабходная Канстытуцыйнаму Суду Рэспублікі Беларусь, судам агульнай юрысдыкцыі для ажыццяўлення іх дзейнасці, з’яўляецца рэспубліканскай уласнасцю і знаходзіцца ў іх аператыўным кіраванні. Судам агульнай юрысдыкцыі для ажыццяўлення іх дзейнасці можа таксама перадавацца маёмасць, якая знаходзіцца ў дзяржаўнай уласнасці, па дагаворах бязвыплатнага карыстання.